Mały kraj z wielkim sercem
Organizują c ten wyjazd, wyraż amy gł ę boką wdzię cznoś ć naszemu przyjacielowi z Georgii Kobe Cicagi, któ ry zorganizował dla nas tak wspaniał e wakacje. To był a spontaniczna decyzja o wyjeź dzie do Gruzji, tylko na weekendowy spacer, przygotowania trwał y 5 dni, odką d w Kutaisi otwarto nowe lotnisko, Vizeir (budż etowa linia lotnicza) zaczą ł latać , a jeś li planujesz wakacje, moż esz odlecieć za ś mieszne pienią dze.
Wyjazd o 3 rano, spotkanie o ś wicie
Na mapie ś wiata Gruzja wydaje się być bardzo mał ym krajem w poró wnaniu z innymi. Moż na go jednak nazwać raczej cał ym kontynentem, na któ rym pasują gó ry, rzeki, stepy, pustynie, tundra, lodowce, plaż e i tajga.
Mieszkają tu ludy ponad 7 narodowoś ci: Gruzini, Ormianie, Azerbejdż anie, Grecy, Asyryjczycy, Kurdowie, a nawet miejscowi czarni. Chrześ cijań stwo sześ ciu typó w, islam dwó ch typó w, jazydyzm i tajemnicze kulty pogań skie wspó ł istnieją wł aś nie tam.
Gruzini to bardzo goś cinni ludzie. Wię kszoś ć ludnoś ci biegle posł uguje się ję zykiem rosyjskim. Nie jesteś tutaj klientem, jesteś dla nich goś ciem. Kraj sł ynie z prostych ludzkich radoś ci: czystej wody ze ź ró deł , ś wież ego chleba z wiejskiego pieca, niesamowitego wina i seró w, jasnego sł oń ca i gó rskiego powietrza.
Przyjechaliś my, bardzo szybko przeszliś my odprawę celną , spotkał nas przewodnik Coba, któ rego poznał em w Internecie, nie tracą c czasu, poszliś my zapoznać się z zabytkami kraj
Lotnisko « Kopitnari jest nowe, ł adne i od prawie roku przyjmuje pasaż eró w
Pierwszy dzień spę dzimy w Kutaisi. Kutaisi - w przeszł oś ci staroż ytna stolica Kró lestwa Kolchidy, obecnie drugie co do wielkoś ci i najważ niejsze miasto Gruzji, leż y nad brzegiem rzeki Rioni. Kutaisi zachowuje cechy ś redniowiecznego miasta ze skomplikowaną siecią ulic i uliczek. W czę ś ci prawobrzeż nej 1-2-kondygnacyjne budynki mieszkalne z biał ego kamienia i cegł y z przeszklonymi galeriami, usytuowane jedna nad drugą , wspinają się po stromych zboczach gó r.
W Kutaisi i okolicach znajduje się wiele zabytkó w, takich jak Ś wią tynia Bagrata, w któ rej koronowano kró la Dawida Budowniczego i któ ra został a wpisana na listę ś wiatowego dziedzictwa UNESCO. Ś wią tynia Bagrati został a zbudowana w X-XI wieku, za panowania gruziń skiego kró la Bagrata III. W ogó le nie trzeba szukać Ś wią tyni Bagrata - widać ją niemal z każ dego miejsca w mieś cie.
Katedra Bagrat - Koś ció ł Wniebowzię cia NMP.
Jedna z najwię kszych ś wią tyń w Gruzji. W tej ś wią tyni koronowano Dawida IV Budowniczego. Ś wią tynia Bagrati jest niezwykł a. To jedyna duż a ś wią tynia w Gruzji zbudowana na gó rze.
Klasztor Motsameta stoi nad wzburzoną rzeką Rioni i jest otoczony zielenią . Wedł ug legendy klasztor został zbudowany w miejscu, w któ rym muzuł mań scy najeź dź cy dokonali egzekucji gruziń skich ksią ż ą t Dawida i Konstantyna, któ rzy odmó wili przejś cia na islam. W gł ó wnym koś ciele znajduje się arka z relikwiami ś wię tych Dawida i Konstantyna. Istnieje przekonanie, ż e jeś li trzykrotnie przejdziesz pod arką i oddawszy cześ ć relikwiom, poprosisz o coś ś wię tych, z pewnoś cią pomogą .
Rioni wspomniane w mitach o Zł otym Runie. I to nie przypadek: to wł aś nie w Rioni miejscowi wydobywali zł oto
jpg" />
Klasztor ś w. Dawida i Konstantyna (mę czennikó w)
Zgodnie z legenda klasztor został zbudowany w miejscu, w któ rym muzuł mań scy najeź dź cy dokonali egzekucji gruziń skich ksią ż ą t Dawida i Konstantyna, któ rzy odmó wili przejś cia na islam
Drzewo granatu , wł aś nie teraz czas dojrzewać
Klasztor Galata. Klasztor zawierał ś wią tynie religijne w cał ym ś wiecie chrześ cijań skim, takie jak ikona Matki Boż ej Khakhul. Za panowania kró lowej Tamary klasztor był jednym z najwię kszych oś rodkó w duchowych w zachodniej Gruzji, gdzie mieszkał o ponad 300 mnichó w. Kompleks architektoniczny Gelati jest pod ochroną UNESCO jako obiekt ś wiatowego dziedzictwa kulturowego i historycznego.
Klasztor Galata
Gł ó wnym budynkiem kompleksu jest koś ció ł Wniebowzię cia Najś wię tszej Marii Panny. W ś wią tyni tej zachował y się sł ynne mozaiki Gelati i freski z XII-XVIII wieku.
Genialne wykonanie performance czynią z mozaiki Gelati pomnik o ś wiatowym znaczeniu.
Ź ró dł o. Najczystsza i najsmaczniejsza woda wypł ywa z gó r
Z tym gó ry skradziono Zł ote Runo
Jaskinie krasowe Sataplia i jaskinia Prometeusza. Kompleks jaskiń Sataplia zajmuje trzecie miejsce w WNP, z zachowanymi ś ladami dinozauró w, po wą wozie Rivat w Tadż ykistanie i szlaku Hodzha-pil w Turkmenistanie
Rezerwat stał się sł awny po odkryciu tu w 1925 r. duż ej jaskini krasowej z podziemną rzeką , stalaktytami i stalagmitami
Rezerwat stał się sł awny po odkryciu tu w 1925 roku duż ej jaskini krasowej z podziemną rzeką , stalaktytami i stalagmitami
Oto duma jaskini – „Kamienne Serce” – ogromny stalagmit w kształ cie ludzkiego serca.
Ciekawy taras widokowy ze szklaną podł ogą
Jaskinia Prometeusza
Odwiedziliś my to wszystko dzisiaj.
Kolacja w restauracji Mirzaani nad brzegiem rzeki Rioni z tradycyjną gruziń ską kuchnią . Zamó wiliś my wszystko z gł odu.
Chciał em spró bować prawdziwego lobio
Chachapuri- zmiecione w mgnieniu oka
Oczywiś cie chinkali
Nocujemy w pensjonacie u gruziń skiej rodziny.
W podwó rkowy pensjonat
Na goś cinni gospodarze taras ze ś niadaniem
Rano wyjechaliś my z Kutaisi na pó ł noc, a nastę pnie skrę ciliś my na zachodnią drogę w kierunku Gori.
Na prawo od drogi zobaczyliś my miasteczko zbudowane przez Amerykanó w dla gruziń skich uchodź có w z Osetii Poł udniowej. Są to typowe domy kilkupokojowe, ze wszystkimi udogodnieniami, ale monotonia jest przygnę biają ca. Starzy ludzie, przyzwyczajeni do swobodnego ż ycia w swoich mają tkach, tę sknią i umierają . Wś ró d tej monotonnej ró wniny znajduje się miasto Gori, któ re został o poważ nie zniszczone podczas ostatniej wojny z Rosją . Moim zdaniem turysta i ciekawy odkrywca kraju nie ma nic do roboty w samym Gori. Nie jest jasne, dlaczego gruziń skie biura podró ż y z maniakalnym uporem ś cią gają tu turystó w i wł ą czają do programu zwiedzanie Muzeum Stalina. Muzeum to sam budynek muzeum, powó z, któ rym zabrano przywó dcę , oraz dom, w któ rym się urodził .



Twierdza Goristsikhe jest interesują ca, ale wydaje się przede wszystkim dla historykó w i archeologó w. Twierdza jako twierdza jest być moż e staroż ytna (okoł o 800 lat), malownicza i bardzo duż a. zró b zdję cie i idź dalej.


Są tylko grube mury i trawa, wię c wspinanie się na gó rę jest tego warte tylko wtedy, gdy chcesz podziwiać posę pne miasto, skł adają ce się gł ó wnie z radzieckich domó w z paneli i ten sam ponury krajobraz.
Ale gdy tylko przejedziesz 12 km i przekroczysz Kurę , przed tobą otwiera się fantastyczny, obcy widok. Wś ró d nagich, prawie nawianych wiatrem skał znajduje się jaskiniowe miasto Uplistsikhe, wyrzeź bione w piaskowcu. Swoją drogą , kiedyś był y tu lasy, ale zniszczył y je brudne orki - Mongoł owie
Uplistsikhe (dosł ownie tł umaczone jako Boż a Forteca) jest niesamowita ze swoją prawie 3000-letnią historią . Uważ a się , ż e powstał a okoł o 1000 roku p. n. e. e. , a ostatecznie opró ż nione dopiero po trzę sieniu ziemi w XIX wieku. Uplistsikhe był o centrum kultu pogań skiej Gruzji.
Po przyję ciu chrześ cijań stwa miasto to prowadził o nawet wojnę z Mccheta. Zachował y się tu oł tarze i ś wią tynie. Wię kszoś ć pomieszczeń i jaskiń to koś cioł y i ś wią tynie.
W ś rodku są goł e ś ciany: "Bracia Prawosł awni" z Rosji w XIX wieku zniszczyli wszystkie staroż ytne freski. Ponadto ż oł nierze rosyjscy zostawili autografy na ś cianach cerkwi w stylu „Wasia tu był a”.
Tu zł apał nas lokalny przewodnik Stalber – historyk i archeolog, z któ rym pó ł torej godziny ponad zapł acił.15 GEL za wycieczkę .
Z mojego doś wiadczenia podró ż niczego wynika, ż e jeś li gruziń ski przewodnik ma 45-50 lat lub wię cej, jest intelektualistą o wysokim standardzie, któ remu udał o się zdobyć wykształ cenie przed tymi smutnymi czasami, kiedy pomoc humanitarna stał a się waż niejsza niż humanitarna wiedza Nie szczę dź pienię dzy na takich przewodnikó w, aby nie przegapić okazji, aby duż o dowiedzieć się o kraju i komunikować się z ciekawymi ludź mi. Zaczynamy się wspinać już razem ze Stalberem, sł uchają c szczegó ł owej opowieś ci o wiekach, któ re przeleciał y nad Uplistsikhe. Zawsze wieje tu silny wiatr, odbiera sł owa i ostrzy kamień .

. Po przejś ciu wzdł uż Uplistsikhe poszliś my dalej, nasza ś cież ka prowadzi w gł ó wnej ś wią tyni Gruzji, Svetitskhoveli.
Svetitskhoveli to pierwsza i gł ó wna ś wią tynia w Gruzji, któ rej nazwa jest tradycyjnie tł umaczona jako „ż yciodajny filar”. Sveti jest filarem, a Cchoweli ż yje lub cudem.
Czasownik „tskhoveleba”, któ ry ma bliskie znaczenie, oznacza oż ywić lub dać ż ycie. Ś wią tynia w obecnej formie istnieje od 1010 roku. Historia tego miejsca jest nastę pują ca. Istnieje legenda o pochodzeniu ś wią tyni. Podobno Elioz, mieszkaniec Mcchety, sł uż ył jako ż oł nierz w Jerozolimie i był obecny przy ukrzyż owaniu. Po ś mierci Chrystusa straż nicy ukrzyż owanego Zbawiciela kł ó cili się o to, kto dostanie jego ubrania, a Elioz otrzymał w cał oś ci utkany i niepodzielony Chiton Chrystusa, z któ rym wró cił do domu. Sidonia, siostra Eloise, któ ra został a chrześ cijanką , zmarł a, gdy tylko dotknę ł a tuniki. Został a pochowana wraz z tuniką , ponieważ nie mogli uwolnić szaty z jej rą k. Na grobie Sidonii ró sł cedr libań ski. Mirian, pierwszy chrześ cijań ski wł adca Gruzji, postanowił wznieś ć koś ció ł nad grobem Sidonii. Cedr został ś cię ty, wycię to z niego siedem kolumn, sześ ć z nich zainstalowano w koś ciele, a sió dmą wisiał a w powietrzu.
Ś w. Nino, sł ynna i szanowana nauczycielka Gruzji, modlił a się cał ą noc, po czym filar „bez dotknię cia ludzkiej rę ki” ustawił się na swoim miejscu. Ten filar tryskał mirrą , a mirra uzdrawiał a chorych. Tak nazwano ś wią tynię .
Ż yciodajny filar znajduje się niemal w centrum wspó ł czesnej ś wią tyni, nad filarem zbudowano kamienny baldachim, któ ry jest pokryty freskami. Wię kszoś ć zachowanych fragmentó w fresku ilustruje historię Chitonu Pana i samego filaru. Z budową Svetitskhoveli zwią zana jest jedna legenda. „Architekt Arsukisdze został zaproszony do budowy ś wią tyni. Pod koniec budowy okazał o się , ż e dzieł o, któ re zbudował , znacznie przewyż sza dzieł a jego nauczyciela. Nastę pnie obraż ony nauczyciel oczernił ucznia, a mistrzowi odcię to rę kę . Wedł ug innej wersji rę ka Arsukidze został a odcię ta na rozkaz kró la, aby nigdy nie mó gł zbudować czegoś takiego jak Svetitskhoveli”.
Uroczystoś ć koś cielna Ż yciodajnego Filaru przypada na uroczystoś ć wstawiennictwa Najś wię tszej Bogurodzicy – .1/14 paź dziernika.
Przez cał y czas istnienia katedra sł uż ył a jako miejsce koronacji i pochó wku przedstawicieli kró lewskiej rodziny Bagrations. W marcu 2007 roku w Svetitskhoveli odbył się pogrzeb pierwszego prezydenta Gruzji Zviada Gamsachurdii.
Wejdziemy też na gó rę , do jednego z najsł ynniejszych zabytkó w architektury gruziń skiej, koś cioł a Dż wari (klasztor Ś wię tego Krzyż a, VI w. ). Koś ció ł Dż wari jest najbardziej chrześ cijań skim koś cioł em gruziń skim. Został zbudowany bardzo blisko krawę dzi klifu.
Dzię ki temu jest wyraź nie widoczna z daleka i ze wszystkich stron, a należ y zauważ yć , ż e wyglą da bardzo pię knie – wydaje się , ż e ś wią tynia jest kontynuacją gó ry.




















Какой-то интерес представляет крепость Горисцихе, но, похоже, в первую очередь для историков и археологов. Крепость как крепость - разве что древняя (лет 800), живописная и очень большая. Видна Горисцихе со всех сторон, можно сделать фото и ехать дальше.
По опыту поездки замечу: если грузинскому гиду 45-50 лет или больше, это интеллигент высокой пробы, успевший получить образование до тех печальных времён, когда гуманитарная помощь стала важнее гуманитарных знаний. Не жалейте денег на таких гидов, чтобы не упустить возможность много узнать о стране и пообщаться с интересными людьми. Начинаем подниматься уже вместе со Сталбером, слушая подробный рассказ о веках, которые пролетели над Уплисцихе. Здесь всегда дует сильный ветер, он уносит слова и точит камень. . 















