PIERWSZA ZNAJOMOŚĆ Z TURCJĄ
Profesor VN Yarskaya.
akademik Mię dzynarodowej Akademii
PIERWSZA ZNAJOMOŚ Ć Z TURCJĄ
Moje miejsce pobytu znajdował o się na poł udniowym zachodzie kraju, w Marmaris i podczas wycieczek we wszystkich kierunkach z samego Marmaris widział em, ż e krajobraz tego kraju jest zró ż nicowany: gó ry, stepy, rzeki, ż yzne grunty rolne, gdzieś piaszczyste i gdzieś i skaliste wybrzeż e. Ró ż norodne dzikie kwiaty pokrywają stepy, tworzą c barwną paletę barw.
Wiele ź ró deł podaje, ż e ś wiat zwierzę cy Turcji jest podobny do ś wiata zwierzę cego Europy: niedź wiedzie, jelenie, rysie, dziki, wilki, a nawet lamparty. Czytał em na portalach reklamowych, ż e kot Van to narodowe zwierzę o biał ym futerku i ró ż nokolorowych oczach - jedno niebieskie, drugie zielone, moż na go poró wnać tylko z bobtailem Jake'em w moim domu: jedno oko jest niebieskie, drugie brą zowe . W Turcji widzieliś my z okna autobusu wycieczkowego i zwierzę ta domowe - krowy, konie, osł y, kozy, owce. Mó wią , ż e pasterze tureccy są dumni z psó w pasterskich Kangal, któ re chronią stada przed wilkami. Po niebie szybuje ogromna liczba orł ó w, sę pó w i bocianó w, jest nawet ibis ł ysy.
Ataturk - narodowy przywó dca turecki, twó rca nowoczesnego pań stwa tureckiego, poł oż ył kres imperialnej przeszł oś ci, bronił tureckiej kwintesencji przed wewnę trznymi i zewnę trznymi wrogami. W wojnie o niepodległ oś ć doszł o do powstania narodu tureckiego i pań stwa tureckiego, nastą pił a zmiana we wszystkich sferach ż ycia społ eczeń stwa i pań stwa. W polityce - zniesienie suł tanatu, proklamowanie republiki, zniesienie kalifatu; w ż yciu publicznym - zró wnanie kobiet z mę ż czyznami, zakaz dział alnoś ci klasztoró w i zakonó w zakonnych, wprowadzenie mię dzynarodowego systemu kalendarzowego i miar; w dziedzinie prawa – zniesienie prawa szariatu, nowy kodeks cywilny, ś wiecki ustró j pań stwa; w edukacji - przyję cie nowego alfabetu tureckiego, usprawnienie szkolnictwa wyż szego, innowacje w dziedzinie sztuki.
W rezultacie Atatü rk wywró cił kulturę Turcji do gó ry nogami, umoż liwiają c rozkwit malarstwa, rzeź by, literatury, muzyki, tań ca i dramatu. Wprowadzenie alfabetu opartego na alfabecie ł aciń skim zwię kszył o poziom alfabetyzacji ludnoś ci, poł ą czył o tradycję i modernizację . W procesie sekularyzacji tureckiego społ eczeń stwa islam nie był prześ ladowany, Ataturk uważ any jest za idealnego przywó dcę politycznego z prawdziwą charyzmą , jego autorytet jest wcią ż niewzruszony, wszę dzie widzieliś my jego portrety.
Turcja to wyją tkowa fuzja kultur Wschodu i Zachodu, kraj o bogatej historii i kulturze, o czym ś wiadczą ź ró dł a kulturowe, historyczne, literackie i elektroniczne. Istnieje ogromna liczba zabytkó w staroż ytnej kultury i architektury, prymitywnej sztuki i staroż ytnego despotyzmu wschodniego, pań stwa Hetytó w, a Azja Mniejsza był a waż nym obszarem kultury staroż ytnej Grecji, pań stw epoki hellenistycznej, Bizancjum. Podstawą ś redniowiecznej sztuki Turcji był y doś wiadczenia artystyczne ludó w Iranu, Gruzji, Armenii, krajó w arabskich, Bizancjum i oczywiś cie Seldż ukó w. Literatura turecka, zwł aszcza poezja, rozwijał a się , jak wiadomo, nawet na dworze osmań skim i stanowił a poł ą czenie klasycznych styló w perskiego, arabskiego i tureckiego. Po 1923 r. w republice pojawił o się wielu pisarzy, ś piewakó w, muzykó w i artystó w, z któ rych najwybitniejszym był znany nam ze szkoł y Nazim Hikmet. W Ankarze i Stambule dział ają popularne zespoł y operowe, są konserwatoria, szkoł y baletowe.
Telewizja satelitarna i kablowa zapewniają dostę p do zagranicznych programó w, w hotelu spokojnie przeszliś my na angielskie kanał y, jednak nie znaleź liś my ani jednego rosyjskiego. W kraju jest okoł o tuzina gł ó wnych gazet ogó lnopolskich i setki lokalnych gazet codziennych, publikacje rosyjskoję zyczne nie wchodził y w nasze pole widzenia. Kinematografia w Turcji rozwija się dynamicznie, na straganach i w sklepach moż na kupić pł yty z filmami zagranicznymi i tureckimi.
W Turcji, na terenie Turcji jest wiele muzeó w i jest to dobrze znane, jest ich ogromna liczba, wię kszoś ć z nich chciał abym kiedyś odwiedzić . Prawie każ de miasto w Turcji ma swoje wł asne muzeum sztuki i sztuki ludowej, w któ rym moż na oglą dać wykopaliska archeologiczne, w tym sł ynne greckie centra Efezu, Pergamonu i Troi. W ruinach iw sklepach turyś ci mogą kupić ksią ż eczki i albumy poś wię cone muzeom Turcji. Mają c w rę ku aparat cyfrowy, moż esz sam stworzyć galerię sztuki tureckiej.
ART MARMARIS (Standard) - 4*. Zatrzymaliś my się z mę ż em w czterogwiazdkowym hotelu Art Marmaris, któ ry swoją nazwą zwró cił naszą uwagę jeszcze w Rosji na etapie wyboru biura podró ż y, hotelu i wycieczki. I nie pomyliliś my się , hotel jest bezpoś rednio nad morzem, jego wł aś ciciele lub wspó ł zał oż yciele to Niemcy, jednak nikt ich nie widział . Hotel jest romantyczny, umiarkowanie arystokratyczny, nie ma tu nadmiernych libacji i ogromnego morza jedzenia, wszystko jest delikatne, czyste i wywoł uje uczucie komfortu. Personel buduje każ dego ranka, jak w marszu. Bezpoś rednio z okna znajduje się dziedziniec z basenem, a nieco dalej - wygodne pomost nad morzem, z leż akami, kanapami i stolikami.
Byliś my wdzię czni za odpowiedź firmy Pegas-tourist na naszą proś bę o pokó j z widokiem na morze, za pomoc w zorganizowaniu reszty dwó ch starszych profesoró w z Rosji w hotelu Art-Marmaris. Wszystko był o idealne i niezapomniane, ś niadania i kolacje w formie bufetu był y wię cej niż wystarczają ce. W cią gu dnia, w upale, lepiej był o poż eglować po morzu lub odpoczą ć w przytulnym pomieszczeniu z klimatyzacją . Oczywiś cie nie pisaliś my do nikogo i nie mó wiliś my nikomu o drobnych niuansach komunikacji w recepcji, kiedy preferencje, szczerze mó wią c, wię cej uwagi i szacunku okazywano turystom z Europy Zachodniej. Dobrze wyszkolony personel skł adał się z pracownikó w angloję zycznych i niemieckoję zycznych, ale ani jednego rosyjskoję zycznego. Ten szczegó ł był cał kiem zrozumiał y, choć niezbyt przyjemny, ale nie mó gł popsuć nam ogó lnego nastroju.
Nastę pnie pisaliś my o wszystkich naszych pozytywnych wraż eniach w Internecie, dodają c na koniec ż yczenia wysokich ocen dla biura podró ż y Pegas-touristik i hotelu Art Marmaris.
Tradycje kraju, w któ rym spę dza się wakacje, zawsze cieszą się duż ym zainteresowaniem turystó w. Wyjeż dż ają c na wakacje do Turcji otrzymujemy niepowtarzalną okazję poszerzenia horyzontó w i zwiedzenia oszał amiają cego pię kna tego miejsca, zobaczenia na wł asne oczy, obserwowania dziwacznego przeplatania się religii i kultur. Turecka Noc to ż ywy i ruchomy skansen, teatralne przedstawienie tureckiej muzyki ludowej, ś piewu, tań ca. Jasna, kolorowa atmosfera odtwarza atmosferę orientalnej egzotyki okresu osmań skiego. Z gó ry wiedzieliś my, kiedy to ś wię to się odbę dzie, udał o nam się zrobić kilka zdję ć zespoł u folklorystycznego, któ ry wystę pował na dziedziń cu naszego hotelu, wygodnie i przyjemnie był o nam oglą dać wystę p bezpoś rednio z balkonu naszego pokoju na drugie pię tro. Konserwatorium w Stambule podję ł o kroki w celu zachowania muzyki ludowej, starają c się nagrać jej pró bki ze wszystkich regionó w kraju. Ró ż norodnoś ć tureckiej muzyki i tań ca prezentowana jest na corocznych festiwalach folklorystycznych.
Jesteś my przekonani, ż e islam to nie tylko religia, ale takż e kultura. Zdecydowana wię kszoś ć - 99% - ludnoś ci Turcji to muzuł manie, gł ó wnie sunnici, chociaż na wschodzie i poł udniowym wschodzie kraju są szyici i alewici. Wiele tureckich tradycji i styló w ż ycia wywodzi się z islamu, a noszenie skromnych ubrań i zdejmowanie butó w podczas wizyty w meczecie lub podczas wizyty jest zasadą etykiety. Duż ą rolę odgrywają religijne formy pozdrowienia, ż yczenia i inne przejawy podkreś lonej grzecznoś ci, Turkó w wyró ż nia uprzejmoś ć , chę ć pomocy i uczciwoś ć . W miejscach rzadko odwiedzanych przez turystó w lub w miejscach, w któ rych odczuwalne są wpł ywy konserwatywnego islamu, kobiety powinny zakrywać gł owy, ramiona i ramiona, skromne sukienki i spó dnice nie wyż ej niż do kolan. Czasami rosyjscy turyś ci, któ rzy przyjeż dż ają do Turcji, zwł aszcza jeś li podró ż ują po wschodniej czę ś ci kraju, narzekają na szykany, choć sami prowokują temperamentnych orientalnych mę ż czyzn z nadmierną nagoś cią , któ ra jest odpowiednia tylko na plaż y iw domu. Nie bę dzie takich prowokacji i nie bę dziesz musiał postę pować zgodnie z instrukcjami na stronach internetowych, gdzie zaleca się noszenie obrą czki. Nie tylko podczas podró ż y, ale takż e w kraju ojczystym należ y unikać pustych ulic po zmroku, ogó lnie nocnych podró ż y i samych wizyt w lokalach gastronomicznych. Wiedzieliś my o tym wszystkim, ale ś ciś le mó wią c, takich kobiet nie widywaliś my ani na wycieczkach krajoznawczych, ani na ulicach Marmaris, wszystko był o jak wszę dzie w ś wieckim stylu.
W komunikacji nie powinieneś okazywać poś piechu i zniecierpliwienia, musisz rozpoczą ć rozmowę od ogó lnych zwrotó w, na przykł ad powiedzieć , ską d pochodzisz, doką d idziesz. Ten rytm tajemniczego Wschodu, staroż ytna historia i tysią cletnie tradycje goś cinnoś ci - przygotuje Cię do produktywnej pracy, ekscytują cego wypoczynku i pogodnego spokoju, któ rego tak bardzo brakuje w naszym impulsywnym, nieprzewidywalnym ż yciu. Rosyjski turysta czę sto jest zachwycony goś cinnoś cią tur-rocka, nikt nie bę dzie w stanie przemkną ć niezauważ onym obok mał ych tureckich sklepó w, aby nie zostać zaproszonym do wejś cia. A jeś li odmó wisz, Turcy się nie obraż ają , ale interesują się ską d jesteś , jak ci się tu podoba, w jakim hotelu się zatrzymał eś , doradzą , gdzie kupić dobre produkty, skó rzane rzeczy, gdzie wypoż yczyć samochó d .
Podobał a mi się tolerancja ludnoś ci w stosunku do psó w, widzieliś my je zaró wno z wł aś cicielami, jak i samotnie chodzą ce. Nie był o strachu ani niechę ci do „nieczystego zwierzę cia”, któ re tak gorliwie demonstrują nasi kaukascy szyici. Pró bował em nawet wytł umaczyć taką cywilizację sekularyzmem samej Turcji i sunnickim ukierunkowaniem islamu jako jego ł agodniejszej i bardziej tolerancyjnej gał ę zi. Jednak w tym wyjaś nieniu nie mam stuprocentowej pewnoś ci, nie uważ am się za specjalistę .
Tradycje tureckiej kuchni narodowej są niezwykł e, o czym przekonaliś my się nie tylko w procesie ś niadań i kolacji hotelu Art-Marmaris, stylizowanych na bufet, ale takż e we wszelkich opcjach zwiedzania ró ż nych miejsc kulinarnych. Szaszł yk (jagnię cina na roż nie) to turecki wynalazek, najlepsze tanie jedzenie to turecka pizza, znakomite dania z nadziewane bakł aż any, same przeką ski mogą nasycić . Lokalne desery są nasą czone miodem i czę sto skł adają się z owocó w, orzechó w i ciastek. Herbata to narodowy napó j. Piwo serwowane jest prawie wszę dzie, wina tureckie są tanie i dobre. Wzię liś my udział w prezentacji i degustacji win jagodowych i zabraliś my do domu paczkę trzech butelek.
Tradycyjnie odnotowuje się poś rednie, przestrzenne poł oż enie geopolityczne i kulturowe Rosji mię dzy Zachodem a Wschodem, w tym jesteś my zwią zani z Turcją . Co zaskakują ce, wielu turystó w zauważ a podobień stwa mię dzy Turkami i Rosjanami. Turcy to ludzie otwarci, sympatyczni, ł atwo się z nimi zapoznać , bardzo goś cinni. Z pomocą przychodzą ż yczliwi ludzie, czasem obcy. Lubią siedzieć w towarzystwie, pić herbatę lub raki, potem ś piewać , tań czyć , rozmawiać „o sensie ż ycia”, ostatnio pojawił się temat pokrewień stwa naszych narodó w.
Przynajmniej rybak i pł etwonurek, wł aś ciciel ł odzi, któ rą wynaję liś my na wycieczkę na Morze Egejskie i turecka mł odzież tań czą ca do muzyki na ł odzi rekreacyjnej i wielu innych przedstawicieli narodu tureckiego, któ rych spotykaliś my codziennie, zachowywał się tak bezpoś rednio i otwarcie, ż e mimowolnie zastanawiasz się , czy te cechy, któ re wcześ niej wydawał y się być ich wiecznymi atrybutami, odeszł y na zawsze od wielu Rosjan? A jaka jest ró ż nica mię dzy poziomem dyplomacji a charakterem komunikacji mię dzy obywatelami?
Marmaris nazywane jest perł ą wybrzeż a Egejskiego, przylegają do niego morza Ś ró dziemne i Egejskie, jest wiele dobrych hoteli, plaż i restauracji. To poł ą czenie spokojnej zatoki morskiej z licznymi, malowniczymi pasmami gó rskimi poroś nię tymi lasami sosnowymi sprawił o, ż e jest to popularne miejsce wypoczynku. Marmaris jest uważ any za najbardziej „europejski” w kraju, prawie nie ma fal na morzu, woda dobrze „trzyma” i jest odpowiednia dla tych, któ rzy nie pł ywają zbyt dobrze, w tym dla dzieci - tym bardziej, ż e wejś cie do morze jest stopniowe, bez klifu. Wzdł uż bulwaru zlokalizowane są kolorowe dyskoteki i kawiarnie, a koneserzy elegancji odnajdą niekoń czą cy się szereg sklepó w i sklepó w z wyrobami lokalnych rzemieś lnikó w.
W Marmaris znajdują się ciekawe obiekty - to stara forteca, któ rą sfotografowaliś my. Stare miasto zbudowane jest wokó ł twierdzy osmań skiej z II wieku, karawanseraju z ogromną liczbą kupcó w, zamku rycerskiego z XVI wieku, przystani dla jachtó w. W centrum miasta znajduje się zadaszony targ, na któ rym moż na kupić skó ry, biż uterię , porcelanę , dywany i inne towary w przystę pnych cenach. Turyś ci są zadowoleni z moż liwoś ci ką pieli w dwó ch morzach - Ś ró dziemnym i Egejskim, jest tu kilka parkó w wodnych, 12-kilometrowa promenada wzdł uż cał ego kurortu oraz sł ynna ulica barowa zlokalizowana na starym mieś cie. Tutaj moż na znaleź ć moż liwoś ci uprawiania sportó w, niektó rzy turyś ci lubią rafting, nurkowanie, moż liwoś ć rywalizacji z elementami gó rskiej rzeki, pokonywania bystrzy i szybó w wodnych. Doskonał ą opcją do uprawiania sportu moż e być wycieczka konna do wioski Hisaronu, gdzie do Pań stwa dyspozycji bę dą parki spacerowe i doś wiadczeni instruktorzy.
Turcja stworzył a warunki dla mił oś nikó w aktywnej rozrywki, każ dy moż e znaleź ć coś dla siebie, mogliś my wybrać ró ż ne programy wycieczek. Z Marmaris są trasy do rzeki Dalyan, na wyspę Rodos, wycieczki nad Morze Martwe, wyprawa do legendarnego Efezu, nurkowanie, rafting, jeep safari. Wycieczka do miasta Dalyan, turecka Wenecja, rejs statkiem po rzece, tajemnicze grobowce kró ló w wykute w skał ach, majestatyczne lasy. Biura podró ż y reklamują wizytę w staroż ytnym Kownie ze staroż ytną agorą i ł aź niami rzymskimi, ką pielą bł otną .
Sł ynne ż ó ł wie Kareta-Kareta ż yją w rezerwacie przyrody Marmaris od kilku milionó w lat. Odwiedzają c wspaniał ą grecką wyspę Rodos moż na zobaczyć ruiny Kolosa Rodos. Oferują wycieczkę ł odzią z wizytą na wyspie Kleopatry, wedł ug legendy, dwa tysią ce lat temu Marek Antoniusz podarował tę wyspę Kleopatrze, ale kró lowa odmó wił a ką pieli w jej przybrzeż nych wodach, nie lubił a piasku. Nastę pnie Marek Antoniusz przywió zł piasek z Afryki. Na wyspie znajdują się kilometry pię knych plaż z piaskiem o unikalnym w swojej strukturze, przypominają cym mał e perł y. Opró cz ką pieli w Morzu Egejskim i relaksu na tej wspaniał ej plaż y, program wycieczki obejmuje wizytę w staroż ytnym amfiteatrze i Ś wią tyni Apolla.
Efez - skrzyż owanie czasó w. Marzył em o dotarciu do ojczyzny wielkiego filozofa, bo sam przez cał e swoje ś wiadome ż ycie zajmował em się filozofią . Wyszedł em z zał oż enia, ż e zwykł a standardowa opowieś ć przewodnika o tym sł ynnym kulturowo-historycznym miejscu w ż aden sposó b nie dotknie filozofii i nie pomylił am się – to jest typowe dla wielu. Wyją tkiem jest doś wiadczona i wysoko wykształ cona przewodniczka z Rosji, dyplomowana historyczka i archeolog Julia Mawrina, któ ra otrzymał a doskonał e wykształ cenie w najstarszej, potę ż nej szkole naukowej i silnych tradycjach edukacyjnych, wydziale historycznym jednego z cesarskich uniwersytetó w rosyjskich.
Ta podró ż w każ dym razie pozwolił a nam zobaczyć wyją tkowe miejsce w jego historycznym znaczeniu. Efez to przecież jedno ze staroż ytnych greckich miast kolonialnych w Azji Ś rodkowej, zał oż one w XI wieku p. n. e. , najwię ksze staroż ytne miasto Azji Mniejszej, któ re przetrwał o do dziś , liczą ce nawet 250 tysię cy osó b. Smukł e kolumny biblioteki Celsusa, ł aź nie rzymskie, kamienie chodnikowe wcią ż tchną wydarzeniami, któ re wstrzą snę ł y staroż ytnym ś wiatem.
Zbudowany w VI w. pne mi. ś wią tynia padł a ofiarą podpalenia przez niesł awnego Herostratusa w 356 rpne. mi. Przetrwał jednak Teatr Mał y (Odeon, 150.1400 miejsc) i Teatr Bolszoj z 30-metrową sceną na 2.000 miejsc. Inne atrakcje: portyk Agory, ś wią tynia Hadriana (138), ś wią tynia Hestii, bramy Herkulesa, zespó ł domó w z mozaikowymi posadzkami i freskami ś ciennymi („Domy na zboczu”), budynek biurowy Pritanei, biblioteka Celsjusza (114-135 d. ) i lokalny burdel z drogowskazem do niego. Z Efezem zwią zanych jest wiele staroż ytnych greckich legend i mitó w, jest on po prostu znany ze Ś wią tyni Artemidy - jednego z siedmiu cudó w ś wiata.
W sensie geologicznym, jak wyjaś nił mó j mą ż , staroż ytny Efez, poł oż ony nad brzegiem morza, jest teraz od niego oddalony o 50 km. Ś wiadczy o tym zachowane molo, miejsce cumowania statkó w w staroż ytnym Efezie. Prawie cał y Efez to skansen, pieczoł owicie zebrany i odrestaurowany przez archeologó w. Muzeum ma dwa wejś cia: gó rne i dolne, wygodniej jest oglą dać miasto wzdł uż drogi, od gó ry do doł u. To jedno z nielicznych staroż ytnych miast, któ re cudem przetrwał y do dziś . Ruiny miasta pozwalają wyobrazić sobie strukturę staroż ytnej osady. Sł ynny amfiteatr, któ ry moż e pomieś cić ponad 25 tysię cy widzó w, jest dziś wykorzystywany do koncertó w ś wiatowych gwiazd.
Z gł ó wnych zabytkó w nowej epoki - nie tylko ś wią tynia Artemidy, ale takż e Dom Marii Panny. W Efezie swoje ostatnie dni spę dził a Najś wię tsza Maryja Panna, wedł ug legendy zamieszkał a tam Matka Boż a po ś mierci Chrystusa. Dom, w któ rym mieszkał a, jest dostę pny dla wszystkich, w pobliż u znajduje się ź ró dł o, któ re podobno ma wł aś ciwoś ci lecznicze na ró ż ne dolegliwoś ci. Nad rzekomym grobowcem apostoł a Jana wzniesiono majestatyczną bazylikę ś w. Jana. Na wzgó rzu Ayasoluk leż ą ruiny bizantyjskiej fortecy. Poniż ej znajduje się meczet Isybey (1375), na dziedziń cu któ rego zainstalowane są kolumny ze staroż ytnego Efezu. Zrobione zdję cia pomogą wskrzesić wraż enia inspirowane duchem greckiej doskonał oś ci i rzymskiej wielkoś ci.
Z mojego punktu widzenia – ogromne przeoczenie i reklamy, a takż e serwisy turystyczne i relacje przewodnikó w podczas wycieczek – brak intelektualnego znaczenia miejsc historycznych. Przecież kultury nie moż na mierzyć jedynie sł ynnymi ruinami, pozostał oś ciami amfiteatró w i miast, prochami ś wię tych, za co jesteś my tak wdzię czni archeologom. Opierają c się na moim gł ę bokim przekonaniu, zobowią zuję się stwierdzić , ż e kulturowe i historyczne znaczenie Efezu jest wkł adem do ś wiatowego skarbca filozofii jego sł ynnego mieszkań ca miasta – Heraklita z Efezu – Heraklita z Efezu. Ten filozof grecki urodził się w poł owie VI wieku. pne ż ył do okoł o 475 r. , pochodził ze szlacheckiej rodziny ateń skich Kodrydó w; jeden z jego przodkó w, Androkles, był zał oż ycielem Efezu, a wię c z urodzenia należ ał do stronnictwa arystokratycznego. Wielki filozof grecki należ ał do rodziny kró lewskiej, ale zrzekł się swoich praw, w ó wczesnym Efezie już nominalnych, ale dają cych pewne zaszczyty na rzecz swego brata. Nie uważ ał za moż liwy udział w ustawodawstwie lub administracji miasta, któ rego struktura wydawał a mu się beznadziejnie skorumpowana. Jego mizantropia i ponury pesymizm stał y się przysł owiowe. Dojrzał a czę ś ć ż ycia Heraklita się ga czasó w, kiedy Persowie zdominowali Bliski Wschó d, przylegają cy do wybrzeż a Grecji Joń skiej. Potę ż na militarnie monarchia perska nieustannie dą ż ył a do rozszerzenia swojej ekspansji na zachó d. Heraklit był ró wieś nikiem nieudanego powstania greckich miast podbitych przez Persó w przeciwko zdobywcom. Heraklit, arystokrata z urodzenia i poglą dó w politycznych, był wrogo nastawiony do wł adzy demokratycznej, któ ra przybył a do jego rodzinnego miasta, by zastą pić wł adzę dawnej arystokracji plemiennej. Polityczny poglą d Heraklita znalazł odzwierciedlenie w niektó rych fragmentach jego dzieł . Na przykł ad we fragmencie 104 Heraklit mó wi o demokratycznych przywó dcach swojego miasta: „Jaki jest ich umysł lub powó d? Wierzą w ś piewakó w ludowych, a ich nauczycielem jest tł um. ”
Znał filozofię Pitagorasa, nauki Ksenofanesa. Oś wiadczył jednak, ż e „nie jest niczyim sł uchaczem i oś wiadczył , ż e sam badał i uczył się od siebie”. Heraklit jako pierwszy w filozofii greckiej postawił problem zmiany i porzą dku w centrum swojego systemu, co czyni go bezlitosnym krytykiem ludzkoś ci. Narzeka, ż e ludzie nie są w stanie zrozumieć Logosu, uniwersalnej podstawy wszechrzeczy, zgodnie z któ rą muszą przebiegać wszystkie zjawiska naturalne i na podstawie któ rych należ y budować ludzkie zachowanie. Logos moż na zobaczyć w ogniu: ze wzglę du na regularnoś ć jego zmian (ogień ró wnomiernie pochł ania paliwo i emituje pł omień i dym) ogień okazuje się idealnym ucieleś nieniem miary, któ rą Heraklit zaobserwował w wielkich wzajemnych przejś ciach kosmicznych substancje tworzą ce ś wiat - eteryczny pł omień , woda i ziemia. To harmonizują cy Logos, czyli miara, a nie pochodzenie z jednej materii budują cej kosmos, daje ś wiatu tę zasadniczą jednoś ć , któ ra był a punktem wyjś cia dla Heraklita i innych przedsokratykó w. Pojmowanie Logosu przez czł owieka jest bardzo waż ne, gdyż sama dusza ludzka jest stworzona z ognia, któ ry moż e ugasić , a nawet ugasić wilgoć z gł upoty, a takż e ze snu czy ś mierci. Jeś li dusza opiera się gł upocie, wystę pkowi i stopniowemu uwodnieniu, któ re stopniowo zbliż a się do ś mierci, moż e nawet przez pewien czas przetrwać ś mierć , zachowana w postaci bezosobowego boskiego ognia.
Uniwersalną racjonalnoś ć indywidualnej ś wiadomoś ci wyjaś nia uniwersalna racjonalnoś ć Logosu, któ ry oś wieca duszę od wewną trz. Sł aboś ć ludzkiego umysł u, jego urojenia, niemoż noś ć poznania prawdy są spowodowane ś miertelną , cielesną zmysł owoś cią czł owieka, któ ra przesł ania to ś wiatł o. We ś nie, gdy zanika pamię ć i zamykają się pory zmysł ó w zewnę trznych, przez któ re komunikujemy się z wszechś wiatem, sł abnie poł ą czenie z wszechobejmują cym Logosem, któ re nadal utrzymuje się przez oddech. Czł owiek nie moż e już wznieś ć się ponad subiektywne wizje - sen lub majaczenie, ponieważ traci obiektywną , powszechną logiczną ś wiadomoś ć .
Cał e pozytywne prawodawstwo regulują ce stosunki mię dzyludzkie czerpie swoją sił ę z tego naturalnego prawa, któ rym rzą dzi wszechś wiat. Jest to to samo prawo lub system, nie stworzony przez nikogo, któ ry jest i zawsze bę dzie niezmienny i determinuje ż ycie na ś wiecie w jego przebiegu. Nic nie ucieka ani nie chowa się przed tym ognistym Logosem, któ rego ś wiatł o nigdy nie zachodzi; ogień przyjdzie nagle, osą dź wszystko i zabierz wszystko; ś wiat musi zapalić się , a wszystkie ż ywioł y ponownie zanurzyć się w ogniu, z któ rego kiedyś powstał y.
Na staroś ć wycofał się z Efezu i ż ył jako pustelnik w gó rach, jedzą c zioł a. Heraklit wył oż ył swoje nauki w księ dze (o naturze), któ rą przekazał na przechowanie ś wią tyni Artemidy z Efezu. Wielkoś ć myś li i geniusz umysł u staroż ytnego Efezu są zdumiewają ce, a jest to niewielka czę ś ć zachowanych w filozofii mał ych fragmentó w pism staroż ytnego greckiego geniusza z Efezu. Hegel przekonywał , ż e nie mó gł niczego zaprzeczyć wypowiedziom Heraklita, w filozofii Heraklita nie ma przepisu, któ rego nie mó gł by zawrzeć we wł asnej filozofii.
Pamukkale jest tł umaczone z tureckiego jako „Baweł niany Zamek”. Przez kilkaset lat wody termalnego ź ró dł a, bogate w wapń i minerał y, spł ywał y z gó ry, tworzą c przedziwnie ukształ towane baseny-ką piele o ś nież nobiał ym kolorze. Obecnoś ć ź ró dł a mineralnego doprowadził a do powstania tu wiele setek lat temu kurortu Hierapolis. Obiektywnie jedna z najciekawszych wycieczek w Turcji. Szczegó lnie popularne są poł ą czone dwudniowe wycieczki po Efezie-Pamukkale, tarasy te wyglą dają jak ogromne wanny: w każ dym z nich gromadzi się woda, tworzą c pł ytkie, „gł ę bokie do kostek” baseny. Chę tnie robiliś my sobie zdję cia na tle tarasó w – to typowe zachowanie turystó w.
Basen Kleopatry - z wodą termalną (+36°C), wzbogaconą magnezem, siarczanem wapnia i wę glowodorami o gorzko-sł onym smaku, przypominają cym Bordż omi. Obok termalnych, ś nież nobiał ych naturalnych werand znajduje się sł ynny basen Kleopatry. Jego woda mineralna o temperaturze 38 stopni ma korzystny wpł yw na zdrowie. Wybierają c się na tę wycieczkę , nie warto snuć wielkich planó w na wieczó r, gdyż jednodniowa wycieczka do Pamukkale jest doś ć mę czą ca, a wieczorem bę dziecie tylko pomarzyć o tym, jak jak najszybciej poł oż yć się spać . Z tego samego powodu nie powinieneś zabierać ze sobą mał ych dzieci na wycieczkę . Powinieneś takż e pomyś leć o napojach i jedzeniu. Chociaż jedzenie jest wliczone w cenę wycieczki, proponowany obiad i kolacja z pewnoś cią nie zaspokoją potrzeb wię kszoś ci. Dlatego warto mieć przy sobie rezerwę pienię dzy na zakup artykuł ó w spoż ywczych.
Widok turystki okazał się jasny, wielką przyjemnoś ć sprawiał o nam pluskanie się w mał ym basenie ku pamię ci Kleopatry. Turcja ma ogromny potencjał w dziedzinie turystyki medycznej i sanatoryjnej, eksperci twierdzą , ż e kierunek ten nie jest dostatecznie rozwinię ty w branż y turystycznej w ogó le. Wiele ź ró deł termalnych zlokalizowanych w ró ż nych czę ś ciach kraju, profesjonalne podejś cie i przyjazne ś rodowisku kurorty mogą odegrać waż ną rolę w rozwoju tej niszy. Uważ a się , ż e gł ó wnymi rywalami Turcji w dziedzinie turystyki uzdrowiskowej są Brazylia i Argentyna. Waż ne jest, aby zwró cić uwagę osó b pragną cych spę dzić czas na wakacjach z korzyś ciami zdrowotnymi na takie moż liwoś ci. Uwagi te odnoszą się , jak są dzę , w najszerszym stopniu do organizacji naszej turystyki krajowej, w któ rej jest znacznie wię cej niezagospodarowanych destynacji.
Wschó d w Rosji. Z punktu widzenia Zachodu Wschó d jest antyś wiatem, etymologicznie Wschó d to wszystko, co nie jest Europą , nie europejską kulturą , a Herodot dokonał identyfikacji, przeciwstawiają c cywilizowanych Hellenó w azjatyckim barbarzyń com. Wschodowi przypisano rolę obiektu niesamowystarczalnego, jego toż samoś ć nie miał a topologii politycznej, dowodził niezniszczalnoś ci osi zł a, groź by zniszczenia, pozbawienia prawa do uprzejmoś ci. Czy rzeczywiś cie obszary kulturowe Wschodu i Zachodu są sobie przeciwstawne, kultury Wschodu i Zachodu, czy są to ró ż ne postawy ż yciowe, czy ostatecznie jeden? Przecież Wschó d to nie tylko subtelne, ale i zł oż one poję cie, skł ada się na niego kilka cywilizacji, z któ rych każ da jest wyją tkowa, oznacza niejednorodne zjawiska, niejednorodnoś ć ludzkoś ci: Turcja, Chiny, Indie, Iran, Japonia, Izrael, trzy ś wiatowe religie, badanie toż samoś ci politycznej jest moż liwe w kontekś cie podział u obszaró w.
W okresie kardynalnych przemian politycznych i gospodarczych na Wschodzie i Zachodzie to wł aś nie kultura staje się jednym z gł ó wnych skł adnikó w polityki ś wiatowej. A na tle rozwoju stosunkó w politycznych i gospodarczych mię dzy Rosją a Turcją oraz partnerskiego zbliż enia obu krajó w, w tym w sferze bezpoś rednich kontaktó w mię dzy obywatelami, istnieje dziś duż e zapotrzebowanie na dalsze pogł ę bianie wię zi humanitarnych i kulturowych oraz wspó ł praca w dziedzinie edukacji, nauki, kultury, wymiany mł odzież y i sportu. Wymiana bilateralna odbywa się poprzez bezpoś rednią wspó ł pracę wydział ó w i organizacji kultury, nasze narody pocią ga oczywiś cie duchowa oryginalnoś ć kultur, a nie specyfika egoizmu elit politycznych.
Ró ż norodnoś ć kulturowa jest uważ ana za jedną z podstawowych mocnych stron Europy, a poglą d ten znajduje odzwierciedlenie w prawie każ dym dokumencie politycznym Unii Europejskiej. Przez dł ugi czas wydawał o się , ż e polityka kulturalna jest determinowana i realizowana gł ó wnie na poziomie pań stw narodowych. Jednak ukł ad sił w sferze kultury ulega coraz wię kszym zmianom wraz z pojawieniem się z jednej strony zglobalizowanych struktur ponadnarodowych, z drugiej zaś przeniesieniem dział alnoś ci kulturalnej na poziom regionalny i lokalny (zjawisko glokalizacji). W wię kszoś ci przypadkó w wykształ cona społ ecznoś ć osią ga dominują cą rolę ję zyka w okreś laniu toż samoś ci narodowej, a turystyka, jako jedna z najbardziej globalizują cych się i fajnych instytucji naszych czasó w, wykazuje coraz wię ksze zainteresowanie kulturami narodowymi i lokalnymi subkulturami.
Zachodnia racjonalnoś ć wywodzi się z tego, ż e rozumienie oznacza dawanie powtarzalnego, eksperymentalnie opisanego rezultatu, cechuje go bezosobowoś ć i zarazem antropocentryzm jako ukryty egoizm rzekomo odległ ego podmiotu. Cywilizacja zachodnia skł ania się ku metodologicznemu znaczeniu wysokiego postmodernizmu. Zachó d uważ a, ż e czysto ksią ż kowa inicjacja w mą droś ć jest moż liwa, ponieważ wiedza jest bezosobowa i autonomiczna, tł umaczenie z jednego kodu ję zykowego na inny moż e zapewnić adekwatne tł umaczenie znaczenia.
Wschodnia racjonalnoś ć uważ a, ż e rozumienie oznacza przyzwyczajenie się do ś wiata, gł ę bokie zaangaż owanie w niego i jego wyją tkowoś ć , osobista zasada wnika w sam ś wiat jako mu ró wny, a nie jako oś czy centrum. Wschó d wierzy, ż e to nauczyciel jest nosicielem ukrytej, nieustalonej wiedzy, któ ra nadaje sens i integralnoś ć wiedzy, dlatego każ de tł umaczenie jest tylko wierzchoł kiem znaczenia, a milczenie jest najważ niejszym sposobem jego zrozumienia, maksimum oznaczają cy. Wschó d w swoich tradycjach jest introwertyczny, nie dą ż y do nowoś ci i mł odoś ci, ale do gł ę bokiego zrozumienia starych, tradycyjnych wartoś ci.
Orientalistyka integruje system wiedzy naukowej o krajach Wschodu, orientalista jest z koniecznoś ci skomplikowanym specjalistą , musi umieć porozumiewać się w ję zyku, być znawcą kraju, a nie tylko problemu. Europejczyk studiują cy Turcję musi poś wię cić duż o czasu na naukę ję zyka i poznanie ś rodowiska kulturowego i historycznego kraju. Mó wi się , ż e turecki jest doś ć prostym ję zykiem, ale zasady szyku wyrazó w i tworzenia form czasownika bardzo ró ż nią się od tych w ję zykach indoeuropejskich. Teraz są sł owniki, podrę czniki, podrę czniki dla tych, któ rzy chcą się uczyć tureckiego, tł umaczenia tureckich autoró w. Wystarczy zajrzeć do sieci sklepó w „Reading Saratov”, „Aurora”, „Knigomir”, nie mó wią c już o moskiewskiej Biblioglobusie. Saratowskie uniwersytety odnotował y oż ywienie wię zi kulturalnych i edukacyjnych z Turcją , ję zyk i kultura Turcji znajdują się w centrum uwagi entuzjastó w.
Zwykli obywatele to wczasowicze, turyś ci pamię tają wycieczki do miejsc historycznych i muzeó w w Turcji, liczne wystawy i wyprzedaż e. To czas targó w, goś cie poddają się urokowi sytuacji, kupują pamią tki, skó rę i ceramikę , poś ciel z doskonał ej jakoś ci baweł ny, biorą udział w bł yskawicznym kursie garncarstwa, doł ą czają do leczniczych promieni Pumakal i basenu Kleopatry, biorą udział w rozmowach na temat tureckiego winiarstwa. Wyjazd ze zwycię skim spojrzeniem i zestawem kolekcjonerskich win jagodowych. Biura podró ż y organizują trasy z przystankami w centrach handlowych dla turystó w na zakupy - rynek jest wyczuwalny wszę dzie.
Widok turysty dyktuje konsumpcję miejsca, zabytkó w, pamią tek. Gotowoś ć tureckich menedż eró w do sprzedania Ci czegoś , o czym nawet godzinę temu nawet nie pomyś lał eś , jest tak samo przyję ciem rynkowym, jak tradycja orientalnego bazaru z jego ró ż norodnoś cią , szacunkiem dla kupują cego i naboż nym oddaniem idei sprzedaż towaró w.
Rosjanin za granicą , patrzą c na obcy kraj, zawsze patrzy na swó j kraj z dystansu, w tym przypadku przez Turcję . To najwyż sza kultura i zasady ż ycia politycznego, podział wł adzy, niezawisł y są d, otwarta gospodarka. Ale to takż e zasady zarzą dzania, któ re od wiekó w stosowane są przez wł adze w swoich reinkarnacjach, któ re czę sto nie chcą zmieniać reguł gry.
