Mistrzostwa Świata FIFA 2010: jakim językiem mówi się w RPA?
Mistrzostwa Ś wiata FIFA odbywają się w tym roku w najbardziej wysunię tym na poł udnie kraju kontynentu afrykań skiego - Republice Poł udniowej Afryki (RPA). Teraz kibice bę dą mogli odkryć ten tajemniczy kraj, z jego afrykań ską egzotyką , bogatą kulturą i tradycjami. To 50-milionowe pań stwo uderza nie tylko wspó ł istnieniem rozwinię tej gospodarki i wysokim standardem ż ycia z szokują cymi zwyczajami szamanó w, ale takż e ró ż norodnoś cią ję zykową i etniczną . Trudno sobie wyobrazić , ale 11 ró ż nych ję zykó w jest rozpoznawanych na poziomie pań stwowym w RPA! Oczywiś cie osoba z minimalną znajomoś cią ję zyka angielskiego, któ ra jako pierwsza przybył a do tego niesamowitego kraju, nie bę dzie miał a problemó w z komunikacją , ponieważ angielski jest jednym z 11 ję zykó w urzę dowych. Jakie są jednak alternatywy, jeś li chcesz poznać zwyczaje i zabytki odległ ych obszaró w mię dzy meczami?
Afrikaans, Ndebele, Xhosa, Zulu, Sesotho, Sepedi, Swazi, Tsonga, Tswana i Venda to wcale nie zaklę cia, ale nazwy ję zykó w poł udniowoafrykań skich, wszystkie zapisane alfabetem ł aciń skim. Najwię cej szczę ś cia mają fani z Holandii, któ rzy bez trudu rozumieją ję zyk afrikaans. Faktem jest, ż e ję zyk afrikaans wywodzi się z ję zyka niderlandzkiego, któ rym posł ugiwali się pierwsi osadnicy holenderscy na Pó ł wyspie Przylą dkowym, na jego rozwó j wpł ynę ł y lokalne plemiona Hotentotó w i Buszmenó w oraz wiele innych czynnikó w. Obecnie afrikaans jest uż ywany przez okoł o 6 milionó w ludzi w prowincjach Przylą dka Zachodniego i Pó ł nocnego, na zachodzie Wolnego Pań stwa, w miastach takich jak Johannesburg, Pretoria, Bloemfontein itp. Na Zachodzie wzniesiono nawet pomnik ję zyka afrikaans. Przylą dek Republiki Poł udniowej Afryki. „Sawubona” to pozdrowienie w ję zyku Zulu, któ rym posł uguje się okoł o 10 milionó w ludzi w RPA. Nazwa tego ję zyka pochodzi od ludu Zulu mieszkają cego w poł udniowoafrykań skiej prowincji KwaZulu-Natal. Lud z kolei otrzymał to imię („amaZulu” – „dzieci niebios”) na począ tku XVIII wieku, kiedy okoł o 1709 roku Zulu cantombela, przywó dca plemienia, zał oż ył swoje kró lestwo. Teraz zulu jest gł ó wnym ję zykiem po angielskim i jest uż ywany w prowincjach KwaZulu-Natal, Gauteng i Mpumalanga. „KwaZulu” oznacza „miejsce, w któ rym ż yją Zulusi”, a „Natal” oznacza „Boż e Narodzenie”. Vasco da Gama po raz pierwszy wylą dował na tym wybrzeż u Afryki Poł udniowej w okolicach Boż ego Narodzenia, dlatego nadał temu nowo odkrytemu terenowi taką nazwę . Nadal nazywa się Zululand. Wś ró d mieszkań có w RPA uważ ana jest za najpię kniejszą czę ś ć kraju. Stolicą tej prowincji jest miasto Durban, poł oż one na wybrzeż u Oceanu Indyjskiego. Ję zykiem Xhosa (Khosa, Isikosa) posł uguje się ok. 7.9 mln osó b (ok. 18% populacji kraju). Ję zyk Xhosa należ y do grupy Nguni w pó ł nocno-wschodniej strefie rodziny ję zykó w Bantu. Kosa ma dialekty Gtsalek i Hayka. Przedstawiciela Xhosa moż na przywitać kró tkim „Molo”, co oznacza „Hello”. Poł udniowe Ndebele to ję zyk bantu (podgrupa Nguni) uż ywany w Gauteng, Mpumalanga i Limpopo. Ndebele pochodzi z ję zyka Zulu. Kiedy jeden z wataż kó w Chaki Zulu, Mzilikazi, wraz ze swoim klanem Ndebele zbuntowali się przeciwko niemu i zał oż yli wł asne kró lestwo Matabeleland, jego ludzie ró wnież uż ywali ję zyka Zulu. Czę ś ć klanu osiedlił a się w rejonie wspó ł czesnej Pretorii, gdzie poł udniowe Ndebele został o uformowane na bazie ję zyka Zulu i ję zykó w Sotho-Tswana. Wię kszoś ć Ndebele osiedlił a się na terytorium wspó ł czesnego Zimbabwe i dał a począ tek pó ł nocnemu Ndebele. Najsł ynniejsze są malowane domy Ndebele. W 1997 roku British Airways uż ył o wzoró w Ndebele do dekoracji kilku samolotó w. I to wł aś nie styl Ndebele został uż yty do stworzenia flagi Republiki Poł udniowej Afryki.
To tylko niewielka iloś ć informacji o ró ż norodnoś ci ję zykó w i ludó w RPA, cał e bogactwo moż na sobie tylko wyobrazić podczas spotkania na miejscu. A ponieważ reprezentacja Rosji nie bierze udział u w tegorocznym mundialu, GS Translation i Centrum Tł umaczeń Symultanicznych ż yczą gospodarzom mistrzostw wię cej goli.
