SARANSK - nieznana stara znajoma. Część 4. O kościołach
Bę dę kontynuować moją opowieś ć o zmianach, jakie zaszł y w Sarań sku w cią gu ostatnich dwudziestu lat. W pierwszej czę ś ci spacerowaliś my po centrum stolicy Mordowii, w drugiej czę ś ci zał adował em trochę moje wspomnienia, a w trzecim dowiedzieliś my się , ż e w Sarań sku jest nie tylko stadion wybudowany na mundial.
A w tej czę ś ci mojej opowieś ci, jak przystał o na prawdziwego turystę , przejdziemy przez najsł ynniejsze i najbardziej znaczą ce ś wią tynie i koś cioł y miasta. Chcę zauważ yć , ż e ta recenzja nie dotyczy religii, ale budynkó w. Tak się zł oż ył o historycznie, ż e dominuje prawosł awie, chociaż ludzie ró ż nych wyznań ż yją w Sarań sku obok siebie w pokoju i zgodzie.
Kiedy wł aś nie myś lał em o swoim wyborze dotyczą cym Sarań ska, wydawał o mi się , ż e nie ma nic do pokazania, poza szklanymi fasadami nowoczesnych budynkó w. Ale nie, zachował o się trochę historii, w mieś cie są antyki, adekwatne do wieku samego miasta - roku zał oż enia Sarań ska - 1641. Pomyś leć , ż e w mieś cie pozostał o niewiele zabytkó w - to jest wynikiem wandalskich dział ań kierownictwa sowieckiego – nie jest do koń ca prawdą . W rzeczywistoś ci Sarań sk zawsze był miastem gł ó wnie drewnianym, z reguł y koś cioł y i ś wią tynie był y zbudowane z kamienia, z któ rych czę ś ć przetrwał a do dziś . A w XIX wieku w mieś cie od razu wybuchł o kilka straszliwych poż aró w, któ re zniszczył y zabytkową zabudowę . Niektó re ceglane budynki, budowane już na przeł omie XIX i XX wieku, nadal sł uż ą miastu, czego ż ywym przykł adem jest budynek administracji miejskiej.
Przed Wielką Rewolucją Paź dziernikową.1917 r. w Sarań sku, jak w każ dym innym mieś cie i miasteczku Imperium Rosyjskiego, istniał a ogromna liczba cerkwi i klasztoró w. W gą szczu Internetu znalazł em takie zdję cie, widok z Parku Puszkina (rok nieznany, autor Yegunov)
Na samym począ tku naszego spaceru przeszliś my przez te miejsca, spró bujmy znaleź ć nasze ł oż yska:
1. Klasztor Piotra i Pawł a XVIII wiek, dzwonnica 52 m. , na jego miejscu znajduje się czę ś ciowo nowy Sobó r Uszakowski.
2. Koś ció ł Narodzenia Pań skiego z pocz. XIX w. , na jego miejscu Dom Rzeczypospolitej.
3. Katedra Spasska, na jej miejscu - pomnik Lenina.
4. Zejś cie do fontanny
W okresie sowieckim, jak wszyscy wiemy, zdecydowana wię kszoś ć budynkó w sakralnych został a zniszczona, w najlepszym razie zamieniona na magazyn. Dobrze czy ź le, ale wł aś nie dlatego, ż e budynki koś cioł ó w i ś wią tyń został y jakoś wykorzystane, moż emy teraz je kontemplować . W latach 90. ubiegł ego wieku rozpoczę ł o się aktywne odrodzenie, formowanie i rozwó j Rosyjskiego Koś cioł a Prawosł awnego (ROC), a w Sarań sku zaczę to restaurować ocalał e budynki koś cielne i zaczę to budować nowe.
Katedra Fiodora Uszakowa jest wizytó wką wspó ł czesnego Sarań ska
Admirał Fiodor Uszakow został kanonizowany w 2001 r. , aw 2002 r. został wybrany patronem Mordowii. W tym samym roku na jego cześ ć powstał a ś wią tynia. Budowa został a zakoń czona w 2006 roku.
Swoim blaskiem i przepychem koś ció ł Uszakowski przyć mił niejako, sł usznie… swojego poprzednika, być moż e starszego towarzysza - koś ció ł ś w. Jana Ewangelisty, któ ry do 2006 roku był katedrą koś ció ł w Sarań sku.
Ten koś ció ł znajduje się dosł ownie kilka krokó w dalej na pobliskiej ulicy Demokrató w. Budynek koś cioł a ś w. Jana Ewangelisty jest najstarszą zachowaną budowlą w mieś cie - rok budowy to 1693. Ponadto pozostał jedynym funkcjonują cym koś cioł em w mieś cie w okresie sowieckim.
To począ tek XXI wieku. W centrum znajduje się koś ció ł ś w. Jana Ewangelisty, po prawej biał y budynek - drukarnia, po lewej - legendarne dla miasta studio fotograficzne "Uś miech"
A w styczniu 2019 roku te miejsca już tak wyglą dają . Budynek drukarni został przerobiony na centrum handlowe „RIO”, a zamiast „Uś miechu” na bank
Ogó lnie rzecz biorą c, od czasó w sowieckich dzielnica ta był a milczą co nazywana „Na ł onie Chrystusa”. W dzielnicy mieszkali (i mieszkają nadal) ó wcześ ni przywó dcy partyjni, urzę dnicy naszej epoki, a wię c wszelkiego rodzaju wybitne osobistoś ci – w samym centrum, blisko pracy, zaciszne miejsce… Có ż , Bó g jest blisko, jeś li już...
Na obrzeż ach Parku Puszkinskiego znajduje się koś ció ł Wniebowzię cia Najś wię tszej Maryi Panny, zbudowany w 1734 roku
W rzeczywistoś ci istniał zespó ł dwó ch koś cioł ó w Wniebowzię cia i Nikolskiego ze wspó lną dzwonnicą . W latach 30. ubiegł ego wieku rozebrano cerkiew Wniebowzię cia NMP, a Nikolską wykorzystano jako izbę wytrzeź wień , pikietę policyjną , muzeum rzadkich ksią ż ek i pomieszczenie gospodarcze PKiO im. A. S. Puszkin. W latach 90. budynek został zwró cony Rosyjskiej Cerkwi Prawosł awnej, odrestaurowany i oś wietlony w imię Wniebowzię cia Najś wię tszej Marii Panny.
Stosunkowo blisko tego koś cioł a, w pobliż u mostu Batewgrad, znajduje się inny odrestaurowany koś ció ł - Koś ció ł Narodzenia Jana Chrzciciela (1800), budynek był uż ywany jako piekarnia, obecnie Szkoł a Teologiczna w Sarań sku jest znajduje się tutaj.
Ró wnież niedaleko PKiO im. A. S. Puszkin, tylko po drugiej stronie, przy ulicy Moskowskiej, znajduje się budynek Koś ció ł Trzech Ś wię tych (1765), o któ rym wspomniał em w trzeciej muzealno-teatralnej czę ś ci opowieś ci. Badania tej budowli, ż e tak powiem, był y bardziej udane - w 1935 r. osiedlił o się tu muzeum krajoznawcze i istniał o do 2017 r. Choć decyzja o zwrocie budynku koś cioł a zapadł a od kilku lat, na kopuł ach nie ma krzyż y już . Już dawne muzeum historii lokalnej i wcią ż dawny koś ció ł Trzech Hierarchó w
Wś ró d budynkó w mieszkalnych u zbiegu ulic Woł odarskiego i Chmielnickiego Koś ció ł Ż yciodajnej Tró jcy ukrył się , tak, dokł adnie, jakby chroniony przed zgieł kiem centralnych ulic miasta.
Pierwsze budynki tego kompleksu ś wią tynnego pochodzą z 1700 roku. To wł aś nie w tej ś wią tyni w 1887 roku otwarto pierwszą szkoł ę parafialną w Sarań sku. W czasach sowieckich budynek sł uż ył jako warsztat stolarski, podczas Wielkiej Wojny Ojczyź nianej zorganizowano warsztat protetyczny i ortopedyczny, któ ry dział ał tu do lat 90. ubiegł ego wieku.
Kiedy jedziesz z centrum Sarań ska do dzielnicy mieszkalnej Chimmash, od razu zwracasz uwagę na bardzo pię kny koś ció ł , oczywiś cie nie nowoczesnej konstrukcji, ale otoczony nowoczesnymi budynkami mieszkalnymi
Koś ció ł ś w. Mikoł aja (1906), w tym budynku znajdował y się magazyny z warsztatami, pó ź niej dział kultury.
W Sarań sku pojawił o się wiele nowych koś cioł ó w i kaplic, chyba każ da duż a instytucja ma swoją – wł asną : Ministerstwo Spraw Wewnę trznych, na przykł ad kaplica ś w. Jerzego Zwycię skiego,
Jest nawet studencki, w szpitalach. . . Nie warto ich wszystkich wymieniać i opisywać . Ale pokaż ę ci kilka „nowych”. W tej chwili ś wią tynie te są nie tylko miejscem wydarzeń koś cielnych, ale stał y się prawdziwą ozdobą najzwyklejszych obszaró w miejskich.
Koś ció ł Cyryla i Metodego (2015) w poł udniowo-zachodniej dzielnicy miasta
Ś wią tynia Matki Boż ej Kazań skiej (2011) w Svetotekhstroy
Wersja zimowa
Koś cioł y te został y zbudowane po ukształ towaniu ogó lnego wyglą du architektonicznego dzielnic. Moim amatorskim zdaniem wszystko jest bardzo dobrze zaprojektowane i opisane. Tak na przykł ad wyglą dał Svetotechstroy bez ś wią tyni na przeł omie XX i XXI wieku (zdję cie z internetu)
A oto wspó ł czesne widoki (zdję cie z internetu)
W tym miejscu robimy kolejną przerwę . Jeś li zainteresowanie jeszcze nie zniknę ł o, to nieco pó ź niej udamy się w miejsca zupeł nie nieturystyczne.
SARANSK to nieznana stara znajoma. Czę ś ć.5. Ś wiatowa
Poprzednie rozdział y tej „Kolekcji”
SARANSK to nieznany stary znajomy. Czę ś ć.1. Wstę pny front
SARANSK to nieznany stary znajomy. Czę ś ć.2. Nostalgiczny
SARANSK to nieznany stary znajomy. Czę ś ć.3. Muzeum i teatr
