W 1987 roku na północno-zachodnim zboczu masywu Chatyrdag speleolodzy z Symferopola odkryli i zbadali unikalną jaskinię krasową - Marmur. Odkrycie Jaskini Marmurowej, unikatowej pod względem wielkości, bogactwa i różnorodności złóż mineralnych, stało się sensacją w środowisku naukowym, speleologicznym i turystycznym.

W 1997 roku, w celu usprawnienia obsługi wycieczek dla zwiedzających, trasy wycieczkowe Jaskini Marmurowej zostały całkowicie zrekonstruowane, opracowano i wprowadzono podziemne trasy wycieczkowe wyposażone w elektroniczny system zdalnego sterowania światłem, wyposażenie trasy przez okazałą Pierestrojkę Ukończono halę do jednej z największych podziemnych hal w jaskiniach Górnych.Krym. W latach 1960-1987 Na Chatyrdag różne organizacje naukowe i speleologiczne odkryły i opisały 135 jaskiń krasowych, studni i kopalń. Spośród nich 8 jest dużych, a 14 jest znaczących.
Marmurowa Jaskinia zajmuje pierwsze miejsce pod względem długości, powierzchni i objętości, stanowiąc 60% całkowitej powierzchni i 40% całkowitej objętości wszystkich jam krasowych w masywie. Wejście do jaskini znajduje się na absolutnym znaku 918 m n.p.m. , na łagodnie opadającym, lekko krasowym dziale wodnym między wąwozem Chumnoh i jego kontynuacją wąwozów Taz-Kora z jednej strony, a jego prawym nienazwanym dopływem z drugiej. Jaskinia położona jest w grubowarstwowych i średniopłytowych wapieniach marmuropodobnych górnej jury, dzięki czemu otrzymała swoją nazwę - Marmur. System krasowy Jaskini Marmurowej to system dużych chodników o generalnym uderzeniu południkowym, na głębokości od 10 do 80 m. Łączna długość przebadanych korytarzy wynosi 2050 m, powierzchnia 21,7 tys. objętość 125,2 tys. m3.
Jaskinia Marmurowa składa się z trzech dużych elementów morfologicznych: prostoliniowej Galerii Głównej, zorientowanej niemal ściśle wzdłuż uderzenia warstw wapiennych o długości 725 m, wijącej się Galerii Dolnej o długości 960 m, tworzącej ciąg meandrów z uderzeniem 90-2600 i Tigrovy Prokhod o długości 390 m, który jest jakby boczny napływ tych chodników i zmieniając orientację od 15 do 2000. Hale w jaskini powstały, gdy pojedyncze chodniki zostały podzielone smugami i palami blokowymi. Jaskinia pełna jest różnego rodzaju osuwiskowo-grawitacyjnych wodno-mechanicznych osadów wtórnych.Poza aktywnymi formacjami spiekalnymi, jaskinia zawiera starożytne formy spiekowe, w szczególności skorupy spiekowe o grubości do 1,5 m, co wskazuje, że marmur jest jednym z najstarszych krasów. ubytki w Górach Krymskich.

Do tej pory długość tras wycieczkowych w Jaskini Marmurowej sięga ponad 1,5 km i obejmuje jedną z najbardziej spektakularnych galerii jaskini.