Muzeum Archeologiczne w Odessie jest najstarszym muzeum archeologicznym na Ukrainie, założonym w 1825 roku jako miejskie muzeum starożytności. Ekspozycja znajduje się w dwupiętrowym budynku wybudowanym w 1883 roku według projektu architekta F. Gonsiorovsky'ego. Główny fundusz muzeum składa się z 170 000 eksponatów umieszczonych w dziesięciu salach - są to zbiory antyków z południa Ukrainy, Cypru, Egiptu, Grecji, Włoch, 55 000 monet. W muzealnej „Złotej Spiżarni” eksponowane są przedmioty wykonane z metali szlachetnych, począwszy od początku II tysiąclecia p.n.e. e. Muzeum prowadzi badania stanowisk archeologicznych z epoki eneolitu i brązu, wczesnej epoki żelaza - w dolnym biegu Dunaju, czasów starożytnych - nad brzegami ujścia Dniestru i Zatoki Odeskiej, na wyspie Zmeiny. Muzeum Archeologiczne prowadzi wspólną działalność naukową ze specjalistami z kilkudziesięciu krajów, uczestniczy w wystawach zagranicznych.
Zarządzeniem Gabinetu Ministrów Ukrainy w 2008 roku zbiory muzeum otrzymały status „Skarbu Narodowego”.