Muzeum Literacko-Pamięciowe Lesji Ukrainki we wsi Kołodiażne zostało założone w 1949 roku w majątku, w którym Larisa Kosach spędziła dzieciństwo i młodość. Po urodzeniu się jej dwóch sióstr i brata dla wszystkich dzieci wybudowano tzw. Lesin "biały" dom. W 1890 roku, kiedy Lesia Ukrainka mieszkała już w Kijowie, przygotowywała swój pierwszy tomik poezji do publikacji w Kołodiażnym. Ostatni raz Lesia odwiedziła wieś w lutym 1907 roku. W czasie II wojny światowej posiadłość została zniszczona, ocalał tylko ogród, a muzeum musiało odbudować lokal, odtwarzając wygląd posiadłości.
W 1991 roku ekspozycja muzealna została zaktualizowana, jej cztery działy prezentują pamiątki Lesji Ukrainki i jej rodziny, dożywotnie wydania dzieł poetki i jej matki Eleny Pczilki, fotografie, przedmioty gospodarstwa domowego i etnografię Wołynia, zrekonstruowane fragmenty gabinet i wiejska chata.