Ormiań ski Koś ció ł Ś w. Mikoł aja Ormiań ski Koś ció ł Ś w. Tworzył jeden kompleks budynkó w, otoczony murem, z dzwonnicą i magazynami.
Do 3 lutego 1790 r. sł uż ył a jako katedra, gł ó wny oś rodek religijny, kulturalny, społ eczny i organizacyjny społ ecznoś ci ormiań skiej w Kamieniu. Zniszczony przez komunistó w w latach 30. XX wieku.
Ś wią tynia został a prawdopodobnie zbudowana w 1495 roku przez Ormian, któ rzy przybyli do Kamieniec w latach 80-tych XIII wieku. Pierwotnie był drewniany. Pod koniec XV wieku w Kamiance znajdował y się.4 koś cioł y ormiań skie: Wniebowzię cia Najś wię tszej Marii Panny, ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy, ś w. Szczepana, Zwiastowania NMP - Katedra.
Nowo wybudowany koś ció ł ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy, pią ty z rzę du, natychmiast przeją ł funkcje katedry, czynią c z niej centrum ś wieckiego i religijnego ż ycia Ormian Kamieniec. W koś ciele przechowywano archiwalia, w tym przywileje kró lewskie, pieczę ć i sztandar gminy.
W 1602 r. poż ar spustoszył centralną czę ś ć miasta, w tym koś ció ł ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy. Po poż arze społ ecznoś ć ormiań ska pospiesznie przystą pił a do odbudowy ś wią tyni. Poszerzono kruchtę i wzniesiono kamienny mur. W 1603 r. sę dzia Michno zapł acił za odbudowę jednej z ł azienek koś cielnych, któ rą pokryto „zł otem”. 25 kwietnia 1607 r. 25 sympatykó w (czł onkó w bractwa) nakazał o koś cioł owi wykonanie dzwonu. W tym czasie w koś ciele znajdował o się mnó stwo naczyń koś cielnych, korony ikon Najś wię tszej Maryi Panny i Jezusa Chrystusa ozdobiono perł ami i drogocennymi kamieniami. W 1612 r. „w koś ciele ś w. Mikoł aja zamontowano okna z ramami i ż elaznymi kratami”.
W 1613 roku oł tarz gł ó wny ozdobiono nowymi ikonami Dziejó w Chrystusowych namalowanymi przez mistrza Sharim. Pod koniec 1614 r. pobielono sklepienie, a przed oł tarzem wzniesiono kamienny oł tarz. W tym samym roku ormiań ski wit Ł ukasz podarował koś cioł owi nowy srebrny ś wiecznik. W 1672 roku, podczas szturmu miasta przez Turkó w, ś wią tynia został a prawie doszczę tnie zniszczona. Prace rekonstrukcyjne rozpoczę to w 1756 r. kosztem społ ecznoś ci ormiań skiej. W 1767 prace zakoń czono. 27 czerwca 1791 r. konsekrował cerkiew arcybiskup ormiań ski lwowski Tumanowycz.
3 lutego 1790 r. zniesiono samorzą d kamenecki Ormian. Katedra ormiań ska przeszł a do rangi koś cioł a parafialnego. W 1891 r. Rosjanie usunę li z koś cioł a ś w. Mikoł aja unikalną bibliotekę rę kopisó w ormiań skich z XVI-XVII wieku. Wś ró d nich był Sł uga Sł ugi w ję zyku tatarskim w 1349 r. podarowany koś cioł owi.
Po klę sce wojny wyzwoleń czej 1917-1921 koś ció ł został zamknię ty przez komunistó w.
W 1922 r. z koś cioł a ś w. Mikoł aja zarekwirowano 60 kg srebrnych naczyń koś cielnych. Księ ż a zdoł ali ukryć najcenniejsze przedmioty, za któ re zostali aresztowani przez GPU jako „wrogowie gł odnych”. W latach 30. ś wią tynia został a wysadzona w powietrze.
W 1972 roku rozpoczę to badania archeologiczno-architektoniczne zespoł u architektonicznego katedry ormiań skiej. W 1973 brał w nich udział ormiań ski badacz Vartan Grigoryan. Stacjonarne badania archeologiczne prowadził Pań stwowy Uniwersytet Pedagogiczny Kamieniec Podolski w latach 1989-1996 pod kierownictwem Nikoł aja Pietrowa. Pó ź niej zachował y się fundamenty ś wią tyni.
W 1985 r. na gł ę bokoś ci 1.8 metra pod kamiennym brukiem pierwszej kondygnacji odkryto skarb. W skarbcu znajdował y się najcenniejsze przedmioty wyposaż enia koś cielnego, ukryte przez księ ż y w 1922 roku. Lista znalezionych pozycji liczył a 448 pozycji.
Do najciekawszych znalezisk należ y podstawa misy koś cielnej z 1581 roku ozdobiona tekstem ormiań skim. Niektó re przedmioty ze skarbca moż na teraz oglą dać w ekspozycji Pań stwowego Muzeum-Rezerwatu Historycznego Kamieniec Podolski.
W 2005 roku z darowizn społ ecznoś ci ormiań skiej i mieszkań có w Koś cioł a ormiań skiego wzniesiono nowoczesny chaczkar Armena Chaczatriana na pamią tkę tragicznej karty w dziejach narodu ormiań skiego - ludobó jstwa Ormian w Turcji w 1915 roku. stworzył a starał a się odtworzyć cechy artystyczne dawnych chaczkaró w ormiań skich, w szczegó lnoś ci ich archaiczny model odnaleziony podczas wykopalisk ruin Ani - staroż ytnej stolicy Ormian w X wieku, a jednocześ nie nadać nowy, nowoczesny dź wię k tradycyjna forma pomnika.
Na postumencie zamontowana jest stela z datą instalacji oraz napisem w ję zyku ormiań skim i ukraiń skim.
Centralną czę ś ć steli zajmuje tarcza, któ rej tł o stanowi szachownica. Na tym tle wyraź nie zarysowany krzyż typu ł aciń skiego, któ rego koń ce ramion rozwidlają się i koń czą splecionymi wę zł ami. Ś rodek krzyż a wypeł niony jest aż urowym wzorem. Pę dy wyrastają z dolnego koń ca, a pó ł palmety w kształ cie miseczek pokrywają krzyż . Pod krzyż em rozeta z plecionym konturem i wypeł nieniem w postaci liś ci akantu oraz napis w ję zyku ormiań skim. Tarczę otaczają aż urowe ozdoby z wikliny oraz wizerunki kwiató w i liś ci.
Dzwonnica ś w. Stiepana, takż e ormiań ska dzwonnica i kaplica ś w. Był a czę ś cią ormiań skiej katedry ś w. Mikoł aja (XV wiek), któ ry nie zachował się do dziś.
Przez pewien czas w dzwonnicy znajdował a się legendarna ikona Matki Boskiej Ormiań skiej, bardzo czczona przez katolikó w, prawosł awnych i wyznawcó w Koś cioł a ormiań skiego.
Dzwonnica otrzymał a swoją nazwę na pamią tkę istnieją cego w Kamiance koś cioł a ś w. Dokł adna data budowy dzwonnicy nie jest znana. Ale budowa został a ukoń czona do 1565 roku, ponieważ w tym roku zmarł budowniczy Grigor, syn bogatego ormiań skiego Katineca Zatika.
W czasie okupacji tureckiej dzwonnica wraz z koś cioł em został a uszkodzona, a jej dzwony skradziono. Po odejś ciu Turkó w do miasta powró cił a ikona Matki Boskiej Ormiań skiej. Ormiań skie koś cioł y ś w. Mikoł aja i Zwiastowania był y w stanie ruiny, wię c 22 maja 1700 r. ikona został a zainstalowana w kaplicy ś w. Szczepana, któ rą szybko wbudowano w dzwonnicę koś cioł a ś w. Mikoł aja.
W XIX wieku dzwonnica posiadał a dwa dzwony: mniejszy z 1701 roku i wię kszy z 1722 roku.
W czasie I i II wojny ś wiatowej dzwonnica został a poważ nie uszkodzona. W 1958 r. Komitet Ochrony Zabytkó w Ukraiń skiej SRR odrestaurował dzwonnicę i uznał ją za pomnik pod ochroną pań stwa.
W 1978 roku został przebadany przez specjalistó w z Kijowa. Wedł ug wynikó w badań na pierwszym pię trze dzwonnicy, na ś cianach wschodniej i pó ł nocnej oraz czę ś ciowo na ś cianach zachodnich, znaleziono pozostał oś ci malowideł wykonanych w kolorach ochry i czerwieni. Pod wzglę dem charakteru i stylu obraz ten należ y do okresu nie pó ź niejszego niż XVIII wiek. Wedł ug ekspertó w dzwonnica jest jednym z najciekawszych ormiań skich zabytkó w miasta, któ ry z powodzeniem ł ą czy ró ż norodne techniki architektoniczne z wysokim poziomem artystycznego wykonania.
W 2005 roku teren, na któ rym znajdują się ruiny koś cioł a ś w. Mikoł aja i dzwonnica ś w. Stepano, został przekazany ormiań skiej społ ecznoś ci miasta.
W 2014 roku Ukraiń ski Koś ció ł Prawosł awny Patriarchatu Kijowskiego po odrestaurowaniu oficjalnie przekazał Ormianom Ukrainy ruiny cerkwi ś w. Mikoł aja i dzwonnicę ś w. Stepanosa.
Od koś cioł a ś w. Mikoł aja oddzielono dzwonnicę ś w. Ró wnolegle z potrzebami koś cioł a dzwonnica peł nił a funkcje obronne – został a zbudowana jako wież a bojowa. Dzwonnica jest pię ciokondygnacyjną budowlą kamienną ze spiczastym dachem ostrosł upowym, na czterech rogach któ rej znajdują się mał e wież e. Każ da z wież ma dwie luki.
Do 3 lutego 1790 r. sł uż ył a jako katedra, gł ó wny oś rodek religijny, kulturalny, społ eczny i organizacyjny społ ecznoś ci ormiań skiej w Kamieniu. Zniszczony przez komunistó w w latach 30. XX wieku.
Ś wią tynia został a prawdopodobnie zbudowana w 1495 roku przez Ormian, któ rzy przybyli do Kamieniec w latach 80-tych XIII wieku. Pierwotnie był drewniany. Pod koniec XV wieku w Kamiance znajdował y się.4 koś cioł y ormiań skie: Wniebowzię cia Najś wię tszej Marii Panny, ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy, ś w. Szczepana, Zwiastowania NMP - Katedra.
Nowo wybudowany koś ció ł ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy, pią ty z rzę du, natychmiast przeją ł funkcje katedry, czynią c z niej centrum ś wieckiego i religijnego ż ycia Ormian Kamieniec. W koś ciele przechowywano archiwalia, w tym przywileje kró lewskie, pieczę ć i sztandar gminy.
W 1602 r. poż ar spustoszył centralną czę ś ć miasta, w tym koś ció ł ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy. Po poż arze społ ecznoś ć ormiań ska pospiesznie przystą pił a do odbudowy ś wią tyni. Poszerzono kruchtę i wzniesiono kamienny mur. W 1603 r. sę dzia Michno zapł acił za odbudowę jednej z ł azienek koś cielnych, któ rą pokryto „zł otem”. 25 kwietnia 1607 r. 25 sympatykó w (czł onkó w bractwa) nakazał o koś cioł owi wykonanie dzwonu. W tym czasie w koś ciele znajdował o się mnó stwo naczyń koś cielnych, korony ikon Najś wię tszej Maryi Panny i Jezusa Chrystusa ozdobiono perł ami i drogocennymi kamieniami. W 1612 r. „w koś ciele ś w. Mikoł aja zamontowano okna z ramami i ż elaznymi kratami”.
W 1613 roku oł tarz gł ó wny ozdobiono nowymi ikonami Dziejó w Chrystusowych namalowanymi przez mistrza Sharim. Pod koniec 1614 r. pobielono sklepienie, a przed oł tarzem wzniesiono kamienny oł tarz. W tym samym roku ormiań ski wit Ł ukasz podarował koś cioł owi nowy srebrny ś wiecznik. W 1672 roku, podczas szturmu miasta przez Turkó w, ś wią tynia został a prawie doszczę tnie zniszczona. Prace rekonstrukcyjne rozpoczę to w 1756 r. kosztem społ ecznoś ci ormiań skiej. W 1767 prace zakoń czono. 27 czerwca 1791 r. konsekrował cerkiew arcybiskup ormiań ski lwowski Tumanowycz.
3 lutego 1790 r. zniesiono samorzą d kamenecki Ormian. Katedra ormiań ska przeszł a do rangi koś cioł a parafialnego. W 1891 r. Rosjanie usunę li z koś cioł a ś w. Mikoł aja unikalną bibliotekę rę kopisó w ormiań skich z XVI-XVII wieku. Wś ró d nich był Sł uga Sł ugi w ję zyku tatarskim w 1349 r. podarowany koś cioł owi.
Po klę sce wojny wyzwoleń czej 1917-1921 koś ció ł został zamknię ty przez komunistó w.
W 1922 r. z koś cioł a ś w. Mikoł aja zarekwirowano 60 kg srebrnych naczyń koś cielnych. Księ ż a zdoł ali ukryć najcenniejsze przedmioty, za któ re zostali aresztowani przez GPU jako „wrogowie gł odnych”. W latach 30. ś wią tynia został a wysadzona w powietrze.
W 1972 roku rozpoczę to badania archeologiczno-architektoniczne zespoł u architektonicznego katedry ormiań skiej. W 1973 brał w nich udział ormiań ski badacz Vartan Grigoryan. Stacjonarne badania archeologiczne prowadził Pań stwowy Uniwersytet Pedagogiczny Kamieniec Podolski w latach 1989-1996 pod kierownictwem Nikoł aja Pietrowa. Pó ź niej zachował y się fundamenty ś wią tyni.
W 1985 r. na gł ę bokoś ci 1.8 metra pod kamiennym brukiem pierwszej kondygnacji odkryto skarb. W skarbcu znajdował y się najcenniejsze przedmioty wyposaż enia koś cielnego, ukryte przez księ ż y w 1922 roku. Lista znalezionych pozycji liczył a 448 pozycji.
Do najciekawszych znalezisk należ y podstawa misy koś cielnej z 1581 roku ozdobiona tekstem ormiań skim. Niektó re przedmioty ze skarbca moż na teraz oglą dać w ekspozycji Pań stwowego Muzeum-Rezerwatu Historycznego Kamieniec Podolski.
W 2005 roku z darowizn społ ecznoś ci ormiań skiej i mieszkań có w Koś cioł a ormiań skiego wzniesiono nowoczesny chaczkar Armena Chaczatriana na pamią tkę tragicznej karty w dziejach narodu ormiań skiego - ludobó jstwa Ormian w Turcji w 1915 roku. stworzył a starał a się odtworzyć cechy artystyczne dawnych chaczkaró w ormiań skich, w szczegó lnoś ci ich archaiczny model odnaleziony podczas wykopalisk ruin Ani - staroż ytnej stolicy Ormian w X wieku, a jednocześ nie nadać nowy, nowoczesny dź wię k tradycyjna forma pomnika.
Na postumencie zamontowana jest stela z datą instalacji oraz napisem w ję zyku ormiań skim i ukraiń skim.
Centralną czę ś ć steli zajmuje tarcza, któ rej tł o stanowi szachownica. Na tym tle wyraź nie zarysowany krzyż typu ł aciń skiego, któ rego koń ce ramion rozwidlają się i koń czą splecionymi wę zł ami. Ś rodek krzyż a wypeł niony jest aż urowym wzorem. Pę dy wyrastają z dolnego koń ca, a pó ł palmety w kształ cie miseczek pokrywają krzyż . Pod krzyż em rozeta z plecionym konturem i wypeł nieniem w postaci liś ci akantu oraz napis w ję zyku ormiań skim. Tarczę otaczają aż urowe ozdoby z wikliny oraz wizerunki kwiató w i liś ci.
Dzwonnica ś w. Stiepana, takż e ormiań ska dzwonnica i kaplica ś w. Był a czę ś cią ormiań skiej katedry ś w. Mikoł aja (XV wiek), któ ry nie zachował się do dziś.
Przez pewien czas w dzwonnicy znajdował a się legendarna ikona Matki Boskiej Ormiań skiej, bardzo czczona przez katolikó w, prawosł awnych i wyznawcó w Koś cioł a ormiań skiego.
Dzwonnica otrzymał a swoją nazwę na pamią tkę istnieją cego w Kamiance koś cioł a ś w. Dokł adna data budowy dzwonnicy nie jest znana. Ale budowa został a ukoń czona do 1565 roku, ponieważ w tym roku zmarł budowniczy Grigor, syn bogatego ormiań skiego Katineca Zatika.
W czasie okupacji tureckiej dzwonnica wraz z koś cioł em został a uszkodzona, a jej dzwony skradziono. Po odejś ciu Turkó w do miasta powró cił a ikona Matki Boskiej Ormiań skiej. Ormiań skie koś cioł y ś w. Mikoł aja i Zwiastowania był y w stanie ruiny, wię c 22 maja 1700 r. ikona został a zainstalowana w kaplicy ś w. Szczepana, któ rą szybko wbudowano w dzwonnicę koś cioł a ś w. Mikoł aja.
W XIX wieku dzwonnica posiadał a dwa dzwony: mniejszy z 1701 roku i wię kszy z 1722 roku.
W czasie I i II wojny ś wiatowej dzwonnica został a poważ nie uszkodzona. W 1958 r. Komitet Ochrony Zabytkó w Ukraiń skiej SRR odrestaurował dzwonnicę i uznał ją za pomnik pod ochroną pań stwa.
W 1978 roku został przebadany przez specjalistó w z Kijowa. Wedł ug wynikó w badań na pierwszym pię trze dzwonnicy, na ś cianach wschodniej i pó ł nocnej oraz czę ś ciowo na ś cianach zachodnich, znaleziono pozostał oś ci malowideł wykonanych w kolorach ochry i czerwieni. Pod wzglę dem charakteru i stylu obraz ten należ y do okresu nie pó ź niejszego niż XVIII wiek. Wedł ug ekspertó w dzwonnica jest jednym z najciekawszych ormiań skich zabytkó w miasta, któ ry z powodzeniem ł ą czy ró ż norodne techniki architektoniczne z wysokim poziomem artystycznego wykonania.
W 2005 roku teren, na któ rym znajdują się ruiny koś cioł a ś w. Mikoł aja i dzwonnica ś w. Stepano, został przekazany ormiań skiej społ ecznoś ci miasta.
W 2014 roku Ukraiń ski Koś ció ł Prawosł awny Patriarchatu Kijowskiego po odrestaurowaniu oficjalnie przekazał Ormianom Ukrainy ruiny cerkwi ś w. Mikoł aja i dzwonnicę ś w. Stepanosa.
Od koś cioł a ś w. Mikoł aja oddzielono dzwonnicę ś w. Ró wnolegle z potrzebami koś cioł a dzwonnica peł nił a funkcje obronne – został a zbudowana jako wież a bojowa. Dzwonnica jest pię ciokondygnacyjną budowlą kamienną ze spiczastym dachem ostrosł upowym, na czterech rogach któ rej znajdują się mał e wież e. Każ da z wież ma dwie luki.
Tłumaczone automatycznie z języka ukraińskiego. Zobacz oryginał
Uwagi (0)
zostaw komentarz
Pokaż inne komentarze …
