Pomnik Karola IV Luksemburczyka - Cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego, króla Niemiec i Czech, znajdujący się na Placu Krzhizhovnitskaya (lub Placu Krzyżowców), w pobliżu Mostu Karola. Karol (Karel) IV, urodzony w Pradze w rodzinie królewskiej dynastii luksemburskiej (z ojca) i Przemyślidów (z matki), był wybitnym mężem stanu, który w wieku trzydziestu lat został królem w 1346 roku. Król Karol IV nie był zdobywcą, ale pacyfistą, ustanowiwszy pokojową unię ziemstw, której uczestnicy zobowiązali się nie prowadzić w Europie wojen morderczych.
Wspierał nowe i zaawansowane, patronował nauce i sztuce, budował zamki i miasta. Karol IV założył uniwersytet w Pradze w 1348 roku, otworzył uzdrowisko w Karlowych Warach, zbudował zamek na Hradczanach i Zamek Karlstejn, most na Wełtawie w Pradze, obecnie znany jako Karlov, założył winnice w Czechach. W 2005 roku Karol IV zdobył najwięcej głosów spośród 100 zgłoszonych kandydatów w finale telewizyjnego plebiscytu „Największy Czech”.
Brązowy pomnik Karola IV, autorstwa niemieckiego rzeźbiarza Ernsta Juliusa Hänela, został wzniesiony w 1848 roku, w 500-lecie Uniwersytetu Karola. Król przedstawiony jest w pełnym rozkwicie, trzymając w prawej ręce złożony dekret o utworzeniu w Pradze uniwersytetu z 4 wydziałami. Na cokole znajdują się rzeźby siedzących ludzi trzymających w dłoniach przedmioty, alegorycznie ukazujące specyfikę wydziałów: teologicznego, medycznego, prawniczego i filozoficznego. Nad alegorycznymi rzeźbami, w narożach cokołu, znajdują się cztery małe figurki z brązu znanych osobistości epoki Karola IV.